انفجار، كشته، زخمی؛ نام عراق در رسانهها، مدتهاست كه با این سه واژه همراه است.
هر چند روز یكبار، خبری تكراری از عراق مخابره میشود؛ انفجار تروریستی جان دهها شهروند عراقی را گرفت.
رویدادهای تروریستی در عراق، به قدری است كه از فرط تكرار، برای بسیاری به امری عادی تبدیل شده كه شنیدن آن دیگر برایشان عجیب جلوه نمی كند.
اما برای مردم این كشور، تروریسم چون بیماری خوره، بر پیكرشان افتاده و روز به روز آنها را نحیفتر میكند.
انفجارهای گاه و بیگاه در كوچه و پس كوچههای خیابانهای شهرهای عراق، مرگ را هر لحظه پیش چشمان عراقیها قرار میدهد و امید به آینده را برای آنها تبدیل به آرزوی دست نیافتنی میكند.
گرچه عراقیها با سرنگونی دیكتاتوری صدام حسین، فصل جدیدی از حیات سیاسی و اجتماعی خود را آغاز كردند اما همزمان سایه سنگین و سیاه تروریسم همواره بالای سر آنها بوده است.
طی سالهای اخیر همواره عراق صحنه اقدامات تروریستی بوده اما در یكسال اخیر، شدت این اقدامات به نحو محسوسی افزایش یافته است.
خبرگزاری فرانسه به نقل از منابع رسمی عراقی، گزارش داده كه از ابتدای سال جاری میلادی تاكنون، بیش از ۴ هزار و ۹۰۰ نفر در عراق بر اثر انفجارهای تروریستی كشته شدند.
تنها در یك هفته اخیر، بیش از ۲۰۰ تن از شهروندان عراقی بر اثر این انفجارها، به كام مرگ كشیده شدند.
دوشنبه گذشته پانزدهم میزان، وقوع انفجارهای تروریستی در هشت منطقه بغداد، جان ۴۰ تن از شهروندان را گرفت و بیش از صد نفر دیگر را نیز مجروح كرد.
افزایش اقدامات تروریستی در ماههای اخیر را كه بیشتر آنها از سوی گروههای افراط گرای مذهبی و در راس آنها القاعده انجام میگیرد، نمی توان بدون توجه به تحولات منطقه و در راس آنها تحولات سوریه كه در همسایگی عراق قرار دارد، ارزیابی و تحلیل كرد.
آنچه حوادث عراق را همپیوند با سوریه میكند، ارتباط تشكیلاتی گروههای افراط گرای مذهبی در این دو كشور است.
گروه موسوم به دولت اسلامی در عراق و شام كه یكی از شاخههای اصلی القاعده است به صورت مشترك حوزه فعالیت خود را در عراق و سوریه قرار داده است.
گروههای تروریستی چون القاعده، زیستی انگل وار دارند. به طوری كه هر جا بیثباتی و ناامنی باشد این گروهها از آن برای افزایش تحرك خود استفاده میكنند. به عبارتی حیات این گروهها منوط به وجود بیثباتی و هرج و مرج است. در این میان اقدامات تروریستی این گروهها نیز به نوبه خود بر این بیثباتی و نبود امنیت دامن میزند.
در یك سال نخست بحران سوریه كه درگیری بیشتر بین نیروهای دولتی و مخالفان سوری بود، اساسا اثر جدی از تحرك گروههای تروریستی و افراط گرا دیده نشد.
اما با فرسایشی شدن درگیریها، زمینه برای تاثیرگذاری عوامل خارجی از جمله تحرك گروههای تروریستی با منشا خارجی بیش از پیش فراهم شد. گروههایی كه گرچه به ظاهر در برابر دولت سوریه ایستاده اند اما فاقد انگیزههای ملی هستند؛ چرا كه بسیاری از آنها اساسا ملیت سوری ندارند و از كشورهای دیگر به آنجا آمده اند.
در این میان دلالتها و نشانههای بسیاری وجود دارد كه برخی كشورهای منطقه برای رسیدن به هدف خود یعنی سرنگونی بشار اسد رییس جمهوری سوریه، طی یك سال و نیم اخیر دست به حمایتهای مالی و تسلیحاتی گستردهای از گروههای افراط گرا و تروریستی زده اند.
بنابرگزارشهای مختلف اینك گروههایی چون جبهه النصره كه خود را بخشی از دولت اسلامی عراق و شام (القاعده) میداند، دارای بهترین سازماندهی و امكانات برای نبرد با نیروهای دولتی سوریه هستند.
انفجارهای ماههای اخیر در عراق را در واقع میتوان ادامه تحركات القاعده در سوریه و به نوعی در جهت هم افزایی با آنها ارزیابی كرد.
یكی دیگر از زمینههای تحرك همزمان این گروه در سوریه و عراق، فرقهای جلوه پیدا كردن درگیریهای اخیر در منطقه است كه برخی كشورها با ابزارهای سیاسی و رسانهای به دنبال آن هستند.
برخی این گونه وانمود میكنند آنچه در سوریه در جریان است در معنای وسیع تر، جنگ بین شیعه و سنی است. بر اساس همین منطق، گروههایی افراط گرا و حامیان آنها، درصدد كشاندن بحران به عراق و تشدید جنگ طایفهای در این كشور هستند.
اما بسیاری نسبت به نگاه حداقلی و توجه به منافع كوتاه مدت برخی طرفهای منطقهای هشدار میدهند. تردیدی نیست كه پر و بال دادن به گروههای تروریستی سكهای است كه دو روی دارد. روی اول آن اگر به نفع كشورهای حامی این گروهها در تحقق منافع كوتاه مدت باشد، اما روی دیگر، افزایش گستره ناامنی در سراسر منطقه و در نتیجه تاثیر پذیری همه كشورها از جمله كشورهای حامی تروریستها از این ناامنی است.
تروریسم و افراط گرایی مرز نمی شناسد. افزایش قدرت گروههای تروریست روزی ممكن است دامن كشورهای حامی آنها را نیز بگیرد. بنابراین مهار تروریسم در هر شكل و لباسی، جز اینكه یك مسئولیت اخلاقی برای همه دولتهاست، اقدامی عاقلانه و در جهت تامین امنیت و منافع ملی برای آنهاست.
نویسنده: محمد خواجویی
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/986